omroep flevoland

Deze week is het drie jaar geleden dat de Russische invasie in Oekraïne begon. Miljoenen mensen moesten halsoverkop hun thuisland verlaten. Bijna vierhonderd Oekraïners kwamen terecht in de opvang in Lelystad, waar ze een nieuw thuis vonden.

Voor zijn serie over drie jaar oorlog in Oekraïne sprak verslaggever Tom Roggen met verschillende bewoners van de Oekraïne-opvang in Lelystad. Samen met hen blikt hij terug op hun reis naar Nederland en het leven en werken in de opvang.

'Mama, kom mij halen'
Een van hen is de 44-jarige Oksana Tatarchuk. Ze vluchtte met haar man en twee dochters naar Nederland. Of ze die bewuste dag nog voor de geest kan halen? "Zeker", antwoordt ze. Oksana was toen onderweg naar het ziekenhuis voor haar nierdialyse. "Mijn dochter lag ook in het ziekenhuis en belde mij op: mama, de oorlog is begonnen. Je moet mij komen ophalen."

Vanwege haar nierdialyse moet Oksana om de dag naar het ziekenhuis. De lange autorit daarnaartoe wordt door de oorlog steeds lastiger. Het gezin besluit te vluchten uit Oekraïne, ondanks Oksana's gezondheidssituatie. "Het was heel zwaar."

Als Oksana vertelt over het moment dat ze de scootmobiel kreeg, begint ze te snikken. "Ik weet nog dat Marjolein tegen mij zei: 'Hier is je scootmobiel, geniet van je vrijheid.' Ik zal die woorden nooit vergeten."

Het volledige verhaal van Oksana zie je in de onderstaande video:

Vluchten van huis
In de opvang verblijven ook Oekraïners die actief meevochten in de oorlog. Een van hen is de 60-jarige Ihor Sydorenko. Hij en zijn vrouw Natalia komen uit Tsjernihiv, een stad die grenst aan Belarus. Het is een van de eerste steden die werd binnengevallen door het Russische leger. "Ik werd 's ochtends gebeld door een kennis dat ik vier uur had om de stad uit te komen", herinnert Ihor zich.

Een paar uur later heeft Ihor zijn vrouw Natalia naar een veilige plek buiten de stad gebracht en staat hij met zijn zoon in de rij voor het rekruteringskantoor van het leger. Ihor besluit achter te blijven en te vechten tegen de Russische bezetter. "Het was voor mij geen optie om niet te gaan", zegt de 60-jarige.

Voor Natalia valt het afscheid zwaar. Wanneer ze vertelt over de laatste keer dat ze in haar appartement staat, houdt ze het niet droog. "Ik besefte me dat dit de laatste keer was dat ik mijn huis zou zien." Het lukt Natalia om net op tijd haar stad te ontvluchten. "Toen we net weg waren kreeg ik bericht dat alle bruggen rondom de stad waren opgeblazen."

Inmiddels woont het gezin bijna drie jaar in Lelystad. Net als iedereen in de opvang dragen zij een steentje bij aan hun nieuwe thuis. Natalia geeft leiding aan een negenkoppig schoonmaakteam, waaronder ook haar man Ihor. Dat hij onder zijn vrouw moet werken vindt hij geen enkel probleem. "Dit is voor haar een mooie manier om ervaring op te doen."

Het volledige verhaal van Ihor en Oksana zie je in de onderstaande video:

Werken buiten de opvang
Naast het werk binnen de opvang, zijn er ook Oekraïners die buiten de opvang werken. Een van hen is de 21-jarige Petro Sliuzar uit Lviv. Hij werkt als barman bij het vrijetijdscentrum Kok Experience in het centrum van Lelystad. "Ik vind het leuk om cocktails te maken. Mensen zijn altijd trots als ze er eentje krijgen."

In de nacht van 24 februari 2022 deed Petro geen oog dicht. Hij keek het nieuws en zag live hoe de oorlog in zijn land begon. Niet veel later vallen de eerste bommen en gaat het luchtalarm af. "Ik probeerde een schuilplaats te vinden in mijn huis, zodat een Russische raket mij niet zou raken."

Of hij zijn oude baan in Oekraïne mist? "Niet bepaald", antwoordt hij lachend. In zijn thuisland was Petro treinmachinist. "Het was heel zwaar werk." Inmiddels zit hij helemaal op zijn plek als barman, al was dat in het begin wel even wennen. "In het begin was ik nerveus om te werken met Nederlanders, maar uiteindelijk bleken ze heel aardig te zijn."

Het volledige verhaal van Petro zie je in de onderstaande video:

Blijven of terugkeren?
Op de vraag of ze allemaal terug willen keren naar Oekraïne, reageren ze verschillend. "Ik hou van Nederland, maar Oekraïne is mijn thuis", zegt de 60-jarige Ihor. Zijn vrouw Natalia is het met hem eens. "Ik wil terug, maar ben wel angstig. Het liefst zou ik mijn oude leven terug willen, maar dat kan niet."

De 21-jarige Petro wil liever in Nederland blijven. Hij vertelt dat hij nog wel eens terug zal gaan om vrienden en familie te bezoeken, maar verwacht uiteindelijk in Nederland te blijven. "Ik heb hier mijn plek gevonden. Ik heb een baan en ik zie niet veel perspectief in Oekraïne."

Ook de 44-jarige Oksana ziet de toekomst van haar en haar gezin in Nederland. Haar voornaamste reden hiervoor is dat haar laatste jaren in Oekraïne erg zwaar waren. "Er is geen ziektekostenverzekering en daardoor was het leven onmogelijk geworden." Ook haar gezin is het met haar eens. "Hier ligt de toekomst van onze kinderen."