omroep flevoland

"Licht, camera en actie!" Deze woorden zijn in Flevoland vaker geroepen dan je misschien zou verwachten. In onze provincie zijn veel films en televisieseries opgenomen. Maar de hoogtijdagen lijken wel voorbij. Hieronder het verhaal hoe Flevoland een tijdlang het opnameparadijs van Nederland was.

Want wist je dat Zonnedael in Almere lag? De wijk waar kijkcijferkanon Flodder is opgenomen. Ook één van de gebouwen waarin de horrorfilm De Lift is opgenomen, staat in Almere. En in Lelystad konden kijkers jarenlang meegenieten van het ziekenhuisleven van de megahit Medisch Centrum West, in het gebouw waar nu het St Jansdal ziekenhuis in Lelystad zit.

Flevoland was in trek. "Omdat het echt een desolaat gevoel gaf", zegt regisseur Dick Maas. In 1983 filmde hij delen van zijn beroemde film De Lift in Almere. Volgens Maas gaf het heel erg het gevoel van ruimte en mogelijkheden om dingen in Flevoland op te nemen. "Er was veel ruimte en leegte. Dat wil je soms in de films hebben."

Meer geschiedenisverhalen over Flevoland lezen? Neem een kijkje op de themapagina van Tot op de Bodem.

'Er waren niet genoeg mensen ziek'
Rob van Hulst weet nog goed dat hij eind jaren '80 naar Lelystad kwam voor de ziekenhuisserie Medisch Centrum West. "Toen we hier de eerste opnames hadden, reed de trein nog niet eens tot Lelystad. John de Mol moest ons op laten pikken in Almere."

Opnames in het ziekenhuis waren mogelijk, omdat het ziekenhuis op de groei was gebouwd. Zeker met de komst van de destijds geplande Markerwaardpolder zou Lelystad en dus ook het ziekenhuis, het centrum van de IJsselmeerpolders moeten worden. "Eind jaren '80, begin jaren '90, waren er gewoon niet genoeg mensen ziek in Flevoland", weet Van Hulst. "Daarom kon John de Mol een complete verdieping huren. En konden we gewoon in een echt ziekenhuis filmen."

Dick Maas besloot op een bepaald moment een grote filmstudio te bouwen in Almere. De First Floor Features-studio kwam aan de Bolderweg. Hier werd onder meer Flodder opgenomen. Het moest de filmstudio van Europa worden, waar ook internationale bedrijven hun films kwamen opnemen. "In die tijd kwamen Amerikanen en Engelsen naar Europa om hier films op te nemen. Dat was goedkoper", vertelt Maas. Maar de verwachte drukte bleef uit. "Nederlandse producenten willen niet in een studio draaien, en internationaal bleef het ook achter. Zo'n studio moet eigenlijk altijd in gebruik zijn, wil je hem rendabel houden. En dat lukte absoluut niet", legt Maas uit.

Wist je dat?
In 1999 ontstond er een ware mediahype in Nederland, toen het eerste seizoen van Big Brother werd uitgezonden. Twaalf deelnemers werden opgesloten in een huis dat was volgestopt met camera's en microfoons. Ze mochten geen contact hebben met de buitenwereld. Het was voor het eerst dat er zo'n realityserie werd uitgezonden op de Nederlandse televisie. Er ontstond veel ophef na een seksscène van deelnemers Bart en Sabine. Deelnemer Ruud werd opeens een publiekslieveling. Het huis voor Big Brother werd gebouwd naast de First Floor Features-studio aan de Bolderweg in Almere.

Toen de Flodderreeks was afgelopen, zijn alle huizen in brand gestoken. Hoe dat zit, zie je in deze reportage van Omroep Flevoland:

In het pand van de First Floor Features-studio aan de Bolderweg zit nu een recyclingbedrijf. "We krijgen nog vaak mensen aan de deur, die komen vragen of ze even rond mogen kijken en of er nog iets te zien is van Flodder", zegt directeur Joost Schenk. Maar helaas voor fans en bezoekers: uit niets bij het bedrijf blijkt nog dat er ooit films en series zijn opgenomen.

De Batavia
De Bataviawerf in Lelystad is een populaire locatie voor films die zich in vroegere tijden afspelen. De Batavia is een nagebouwd transportschip dat voer ten tijde van de VOC. Voor het maken van films over die tijd was het schip uitermate geschikt. Zo werden delen van Michiel de Ruyter uit 2015 en De Scheepsjongens van Bontekoe uit 2007 op het schip opgenomen. Door deze opnames kwamen ook telkens meer bezoekers naar de Bataviawerf.

IJsselmeer en Urk
Ook tegenwoordig is Flevoland in trek voor het maken van films en series, maar wel op een andere schaal. Zo werden in 2016 delen van de oorlogsfilm Dunkirk opgenomen voor de kust van Urk en Noordoostpolder. Klaas Post hielp destijds achter de schermen met zijn bedrijf Post Workboats. "Op een gegeven moment kwam er een locatiescout kijken hier op Urk. Hij was op zoek naar een plek en hij wilde een bootje huren om te kijken op zee", weet de Urker. Later kwamen de scouts terug met regisseur Christopher Nolan. "Toen wist ik het zeker: dit wordt geen reclamefilmpje." Het bleek te gaan om de oorlogsfilm Dunkirk. Nolan zocht een locatie waar je geen land kunt zien en die niet te ver uit de kust lag. "Dan is het IJsselmeer perfect. Je bent met een half uur uit de haven overal. En omdat dit dus geen open zee is, kun je veel makkelijker dingen organiseren. Ook is het water niet te diep, ideaal voor een film." Dat dacht Nolan ook. Hij gebruikte Urk en Noordoostpolder als filmlocatie.

Menig Flevolands tienermeisje ging in de zomer van 2016 naar Urk, want een van de acteurs in Dunkirk was Harry Styles, bekend van de populaire boyband One Direction. Later kreeg Post opnieuw telefoon. Toen werd zijn bedrijf gevraagd om te helpen bij de film Tenet. Hiervoor ging hij met zijn boten naar Italië.

Of grote films en series opnemen in Flevoland in de toekomst nog gebeurt, is de vraag. Dick Maas en Klaas Post zijn het erover eens dat grote projecten alleen kunnen met subsidie: "Van zowel de overheid als gemeenten of provincie." Dick Maas: "En de overheid houdt niet zo van cultuur, dus het is maar zeer de vraag." Daarnaast is de desolate periode van de polder ook voorbij, omdat het nu allemaal ingepland, bewoond of voltooid is. "Maar even filmen in Amsterdam is er zeker ook nog niet bij." Daar zijn Dick Maas en acteur Rob van Hulst het over eens. Dat is gewoon te duur. "De polder biedt toch wel meer dan draaien in een grote stad als Amsterdam."

De lijst van films en series die in Flevoland is opgenomen is ongekend lang. Hieronder een korte opsomming. De daadwerkelijke lijst is veel langer:

Medisch Centrum West
Mocromaffia
Nieuwe Buren
Centraal Medisch Centrum
Gewoon Vrienden
De Lift
De Noorderlingen
Abeltje
Baker Boyz
De Nieuwe Wildernis
Fogbound
Capo di Famiglia
Nova Zembla
Shouf Shouf Habibi
Het Zakmes
De Nieuwe Wereld
Twaalf Steden, Dertien Ongelukken
De Waterspiegel

Voor de serie Tot op de Bodem rijden verslaggevers Jaap van den Biesen en Marvin Hop deze zomer door Flevoland, om uit te zoeken waarom dingen zijn zoals ze zijn. In de piepjonge provincie is over bijna elke centimeter nagedacht. Hoe dat heeft uitgepakt, ontdekt het duo in Tot op de Bodem.

Nog niet uitgekeken? Kijk hier de aflevering over de Oostvaardersplassen terug: