Boek vertelt verhalen achter straatnamen in Verzetswijk

ALMERE • Di 22 april 2025 | 6:29 • Dinsdag 22 april 2025 | 6:29

Tussen de Verzetslaan en de Vrijheidsdreef in Almere liggen tientallen straten. Van Kapitein de Langestraat tot Hotel de Wereldstraat. Allemaal hebben ze een link met de Tweede Wereldoorlog en vormen ze de Verzetswijk. Journalisten Marco Penninkhof en Richard Schuurman schreven een boek over de verhalen achter de straatnamen.

Het verbaasde de heren dat er in Almere een Verzetswijk is, omdat de stad in de Tweede Wereldoorlog nog niet eens bestond. "Een plas met water en misschien is er wel een keer een verzetsstrijder met een bootje overheen gevaren, maar het bestond niet", vertelt Penninkhof. "Dus wie heeft nou dat idee gehad om een Verzetswijk te doen?"

"Wie weet nou precies wie Samuel Esmeijer was?", vertelt Richard Schuurman. Hij staat op de kruising van de Samuel Esmeijerstraat met de Johan Westerveldstraat. "Esmeijer wilde politieagent worden, nam ontslag en leidde later knokploegen in Rotterdam. Westerveld is één van de eerste verzetsmensen als oprichter van de Ordedienst. Het zijn allemaal mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in het verzet in de Tweede Wereldoorlog, dus het is best wel goed om hen weer even wat meer voor het voetlicht te brengen."

'Concentratiekampen' als straatnaam
Penninkhof en Schuurman, die als journalist ook voor Omroep Flevoland werkzaam is, schrijven in het boek over de totstandkoming van de wijk en de parken. Zo kwamen ze achter de bijzondere 'straatnamen' in het Bos der Onverzettelijken. De bospaden verwijzen naar gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog, zoals 'Razzia's', 'Concentratiekampen', 'Onderduikers' en 'Wapendroppings'.

Deze namen zouden aanvankelijk als officiële straatnamen in het stratenregister worden opgenomen, maar hiertegen ontstond begin jaren negentig in Almere groot verzet. Ze zijn toen weer van landkaarten en stratengidsen afgehaald, maar dankzij moderne middelen als Google Maps zijn ze tegenwoordig toch weer te vinden als plek waar je naar toe kan gaan. De techniek heeft de gevoeligheden ingehaald.

"Wat er ooit in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, kun je je niet voorstellen: stelselmatig miljoenen joden, verzetsstrijders, Roma en Sinti, homo's vergast en vernietigd. Op industriële schaal. Dus het hoort bij de Tweede Wereldoorlog", vertelt Penninkhof.

Toch schuurt het volgens de auteur. "Het is een beetje raar om te zeggen: 'Goh, ik heb mijn hondje uitgelaten op het Concentratiekamp'. Er liep net iemand te hardlopen en die heeft het op zijn Strava staan. Ik heb honderd meter hardgelopen op Concentratiekampen in Almere."

Bospad Concentratiekampen in Almere

Naast de verhalen over het Bos der Onverzettelijken, ontdekte Schuurman dat bij twee verzetsmensen hun overlijdensdatum niet goed staat vermeld. "Zoals die van kapitein Reinder de Lange, die actief was in Nederlands-Indië", geeft Schuurman als voorbeeld.

Zijn overlijdensdatum staat op zijn massagraf in Jakarta vermeld op 10 april 1943. Schuurman ontdekte in verklaringen van een medegevangene van De Lange dat hij de Japanners diezelfde dag na zijn veroordeling om gratie had gevraagd. Door uitstel van executie is kapitein Reinder de Lange op 12 april geëxecuteerd.

De overlijdensdatum van Jan Wildschut in concentratiekamp Leonberg bij Stuttgart staat officieel op 31 januari 1945, maar volgens andere gevangenen is hij op 1 januari aan ziekte overleden. Omdat de kampadministratie is vernietigd, is de datum niet met zekerheid vast te stellen.

De twee auteurs zijn trots op het boek: "Ik denk dat het een mooi overzicht is geworden. De verzetsmensen krijgen weer een gezicht. Elke biografie is zoveel mogelijk geschreven op basis van originele archiefstukken, maar ook met nieuwe inzichten", concludeert Richard Schuurman.

Marco Penninkhof denkt dat het boek interessant is voor alle wijkbewoners, maar ook voor expats in de wijk. Bij de straatnaamborden staan geen onderschriften met informatie over de personen. "Dat is een beleid van Almere", vertelt Penninkhof. "Dus ja, voor buitenstaanders kan het net zo goed een schilder zijn geweest of chansonnier en metselaar. Maar het zijn verzetsstrijders."

Het boek 'Gezichten van Verzetswijk Almere' is vanaf donderdag te koop.

WhatsApp ons!
Heb jij een tip of verbetering? Stuur de redactie van Omroep Flevoland een bericht op 0320 28 5050 of stuur een mail: rtv@omroepflevoland.nl!

Deel artikel