omroep flevoland

De zoektocht naar een nieuwe burgemeester van Urk is afgerond. Maandagavond werd na een streng sollicitatieproces de naam bekendgemaakt. Zo'n zoektocht naar een nieuwe burgemeester is een proces dat in stilte lijkt te verlopen, maar achter de schermen gebeurt veel.

De zoektocht naar een burgemeester begint met het samenstellen van een vertrouwenscommissie. Deze bestaat uit een groep gemeenteraadsleden. Elke gemeente mag dat op haar eigen manier doen. Bijvoorbeeld een commissie met alleen maar fractievoorzitters of juist met een gemengd gezelschap van ervaren en nieuwe raadsleden.

Profielschets
De vertrouwenscommissie gaat aan de slag met het schrijven van een profielschets. Zie het als een vacature en brochure ineen. Er staat in waar de nieuwe burgemeester aan moet voldoen en welke kwaliteiten de bestuurder moet hebben.

Daarnaast wordt ook de gemeente zelf uitgebreid beschreven. Bijvoorbeeld wat voor karakter de gemeente heeft, wat voor inwoners er zijn en welke normen en waarden de gemeente belangrijk vindt. Zo krijgen sollicitanten al een goed beeld of ze aansluiting kunnen vinden bij de gemeente.

Lees ook: Urk gaat op zoek naar dezelfde burgemeester als vier jaar geleden

In de profielschets voor de burgemeester van Urk wordt uitgebreid stilgestaan bij het unieke karakter van het dorp en zijn geschiedenis. Daarnaast wordt de christelijke identiteit aangehaald. In de profielschets staat dat Urk een burgemeester zoekt die het vermogen heeft om daar respectvol mee om te gaan. Elke raadsvergadering wordt bijvoorbeeld geopend met een gebed.

Solliciteren
Wie interesse heeft gekregen, kan zoals bij elke vacature een sollicitatiebrief schrijven. Iedereen in Nederland mag solliciteren, want er zijn geen verplichte functievereisten. Wie zijn school niet heeft afgemaakt, mag ook een brief sturen, al is de kans niet heel erg groot dat je op gesprek mag komen.

De sollicitatiebrief wordt niet aan de gemeente geschreven, maar aan de koning. Het kiezen van de burgemeester is namelijk een koninklijk besluit. Elke sollicitatiebrief begint daarom met de aanhef: 'Geachte Zijne Majesteit de Koning'.

Commissaris van de Koning
Klinkt als een flinke klus voor de koning om alle sollicitatiebrieven te lezen, maar in werkelijkheid krijgt hij ze nooit te zien. De brieven gaan namelijk per provincie naar de commissaris van de Koning. De CdK leest ze en schrijft zijn of haar bevindingen op.

Als de sollicitatieprocedure is gesloten, kiest de commissaris eerst de kandidaten die geschikt zijn voor van het burgemeestersambt. De overgebleven kandidaten worden besproken met de vertrouwenscommissie en samen kiezen zij wie er op gesprek mag komen. Dit zijn vaak meerdere gesprekken en soms krijgen de kandidaten ook een opdracht mee.

Als de interviews zijn geweest, worden er twee kandidaten uitgekozen die doorgaan naar de laatste ronde: zij worden door de volledige gemeenteraad besproken.

Voorkeur uitspreken
De vertrouwenscommissie presenteert in een raadsvergadering achter gesloten deuren de twee kandidaten. Raadsleden krijgen de kans om vragen te stellen. De ene keer kan de vergadering in 20 minuten klaar zijn, maar het kan voorkomen dat de raad meer dan vier uur bezig is. De twee kandidaat-burgemeesters weten dat ze bij de laatste twee zitten en dat er over hen gesproken wordt. Ze weten beiden niet wie hun tegenkandidaat is.

Anoniem stemmen
Dan is het moment gekomen om te stemmen. Anoniem, op briefjes. Als iedereen gestemd heeft, wordt er direct geteld. Als de uitslag bekend is, wordt de gekozen persoon opgebeld om het nieuws te brengen. In hoogst zeldzame gevallen ziet een kandidaat af van de sollicitatie, maar als het een ja blijft, stapt de vertrouwenscommissie soms meteen in de auto om de persoon met een bloemetje in het echt te feliciteren. De identiteit van de afgewezen kandidaat blijft geheim.

De gekozen kandidaat is niet direct burgemeester. Het besluit moet nog worden doorgegeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Die voert samen met de AIVD een screening uit en de kandidaat wordt fiscaal doorgelicht.

Benoeming
Als dan uiteindelijk alle seinen op groen staan, wordt de kandidaat voorgedragen voor benoeming bij de koning. Hij kan nog beslissen om de kandidaat niet te benoemen, maar dat is nog nooit gebeurd. Het benoemen van een burgemeester is meer een formaliteit. De koning heeft daar geen bemoeienis mee. Die laat dat over aan de commissaris van de Koning.