omroep flevoland

De gemeenten Urk en Noordoostpolder willen in de komende jaren meer met elkaar samenwerken. Vooral grote dossiers als woningbouw, infrastructuur en energie vragen om een gedeelde aanpak. De gemeenteraden, colleges en directies van de twee gemeenten zijn daar inmiddels wel van overtuigd. De fish van Urk past goed bij de chips van NOP. Maar er zijn wel valkuilen voor de 'ongeduldige Urker' en de 'afwachtende Noordoostpoldenaar'.

De vertegenwoordigers van de twee gemeenten zoeken elkaar tegenwoordig steeds vaker op. Sinds twee jaar is er bijvoorbeeld een jaarlijkse NOP-Urk Dag in het leven geroepen. En in opdracht van de twee gemeenten heeft Adviesbureau Berenschot nu de eerste stappen voor een samenwerkingsagenda 2025 geschetst. Deze moet dit najaar af zijn. Ook komt er daarna een gedeelde visie voor Noordelijk-Flevoland anno 2050.

Disbalans
Urk heeft sinds het eiland-af is, al meerdere keren een beroep op de buurgemeente moeten doen om überhaupt te kúnnen groeien. Het is daarbij meestal eenrichtingsverkeer: "Dit zorgt voor een disbalans, die bovendien versterkt wordt door de cultuurverschillen. Urk weet duidelijk wat ze wil qua oplossingen, terwijl de gemeente Noordoostpolder een minder sterk beeld en een ander belang heeft."

Urk ingepolderd (1950)

Nationaal Archief

Kansen en valkuilen
De eerder genoemde cultuurverschillen zijn daarbij zowel een kans als een valkuil, aldus Berenschot: "De ondernemende eigenschap heeft Urk door de geschiedenis heen veel gebracht. De valkuil van Urk is dat de gemeente drammerig en ongeduldig wordt of overhaast handelt en te veel alleen oog heeft voor de eigen noden en belangen."

"Geduld kan omslaan in passiviteit"

Volgens het adviesbureau is Noordoostpolder sterk gericht op het proces en de lange termijn: "Noordoostpolder richt zich op meer dan enkel op buurman Urk. De valkuil daarbij is echter dat geduld om kan slaan in passiviteit en traagheid; en dat de gerichtheid een visie op de relatie met Urk minder urgent maakt.

Toch is het inmiddels duidelijk dat de twee buurgemeenten graag willen samenwerken. Of om een metafoor te gebruiken: NOP en Urk willen samen gebruik maken van de grasmaaier.

'Geen wantrouwen meer'
"Beide gemeenten zien kansen vanuit hun ondernemende culturen: samen kunnen de gemeenten een sterkere lobby voeren op specifieke dossiers richting de regio Zwolle, de provincie Flevoland en het Rijk. Samenwerking biedt kansen voor voorzieningen die de gemeentes op zichzelf niet kunnen realiseren", Berenschot noemt (ziekenhuis/SEH-) zorg of hoger-onderwijsvoorzieningen daarbij als voorbeelden.

Beide gemeenteraden willen eerdere incidenten uit vroegere samenwerking, die leidden tot wantrouwen, achter zich laten. Zo was er ongeveer tien jaar geleden het idee om het wijkbeheer van de twee gemeenten samen te voegen. Urk trok daar destijds onverwachts en zonder veel uitleg de stekker uit, wat zorgde voor gefronste wenkbrauwen bij de buurgemeente.

Identiteit respecteren
Bureau Berenschot schetst dat er één belangrijke voorwaarde is voor het slagen van uitgebreidere samenwerking. Dit is dat samenwerken absoluut niet aan de orde is als het raakt aan de (verschillende) identiteiten van de twee gemeenten: "Dit om te voorkomen dat goedbedoelde initiatieven zullen mislukken."

De twee gemeenten hechten namelijk aan hun eigen identiteit. En ze willen deze bij een verdere samenwerking koesteren en behouden. Een gemeentelijke herindeling of ambtelijke fusie is dus uitgesloten.

Urker fish en chips uit NOP