omroep flevoland

Wie door het Oude Dorp van Urk rondloopt proeft vooral historie. Oude vissershuisjes, romantische 'ginkies' (steegjes), houten botters in de haven: het dorpscentrum ademt nog de sfeer van een roemrijk Zuiderzeeverleden. Maar de leefbaarheid in de 'Parel van Flevoland' staat wel onder druk.

Er is weinig ruimte voor groen en ontspanning. Grote vrachtwagens rijden zich regelmatig klem. En scooters, fietsers, auto's en wandelaars maken de smalle straten tijdens zomerse dagen soms overvol. Het Oude Dorp is daarnaast regelmatig decor van grote evenementen en er huizen vele horecabedrijven. En dat zorgt voor tegengestelde belangen.

Toerist versus Oude-Dorp-bewoner; B&B versus eigen huis. Het is niet gek dat er in de gemeente hard wordt nagedacht over de toekomst van het dorpscentrum. Het college van B en W wil eind dit jaar een visie klaar hebben.

Geen pier of flatgebouwen
Wie in de toeristische hoofdstraat van Urk - in de volksmond bekend als de Torenstraat - wel eens ijsje of patatje heeft gekocht in snackbar de Kombuis heeft al een blik in de toekomst kunnen werpen. Zo'n dertig jaar geleden maakte een schilder een drietal schilderijen voor de toenmalige snackbarhouder. Eén waarop het eiland Urk rond 1900 te zien is, één van het Urk na de inpoldering van de Noordoostpolder en één van een behoorlijk futuristisch uitziend Urk.

Maar diverse oude panden zijn inmiddels wel opgeknapt zoals de schilder voorzag. Een groot strandpaviljoen kwam er ook in 2020, zij het in iets minder uitbundige vorm dan hierboven uitgebeeld. Én er piept een windmolen om de hoek voor wie goed kijkt. "Dat is aardig uitgekomen", zegt Buter. Hij doelt op de verschillende windparken die tegenwoordig rond Urk staan.

Waar liggen de knelpunten?
Zijn collega-snackbarhouder Meindert Kramer en ondernemer Klaas Brouwer staan ons even verderop op te wachten. De Urkers in hart en nieren werken middenin de hectiek van het Oude Dorp. Niemand beter dus om ons de knelpunten in het hart van Urk te laten zien. En ze bieden mogelijke oplossingen aan.

Kramer (l) en Brouwer (r)

Een verandering is hard nodig, zegt Meindert Kramer: "Op drukke dagen is de situatie onhoudbaar te noemen. Dan komen er van twee kanten auto's, er lopen mensen met wandelwagens, er komen fietsers en brommers doorheen. We hebben mensen die in een rolstoel zitten en dat moet allemaal door dit smalle stukje. En we hebben geen stoepen waar je op een normale manier kunt lopen." Die combinatie maakt het volgens Kramer op momenten gevaarlijk.

De inrichting van de Torenstraat moet dus flink op de schop, vinden de ondernemers. "Verander de bestrating, maak het eenrichtingsverkeer zodat fietsers, voetgangers en autoverkeer naast elkaar door die straten kan", beschrijft de snackbarhouder. In het plan van de BIZ is te zien hoe een herinrichting van de Torenstraat eruit kan zien.

Beweeg hieronder heen en weer tussen de huidige inrichting van de Torenstraat en de toekomstvisie van de BIZ:

"Als je ziet wat er in zo'n gebied mogelijk is, Monaco is er niets bij"

Een van die wegen zou geschrapt kunnen worden. Daarmee ontstaat er direct ruimte voor een groter horecaplein, dat getrapt afloopt richting de Oosthavenkade. Er komt dan bijvoorbeeld ook plek voor groen en speeltoestellen voor kinderen.

Vanuit drie kanten verkeer, vrachtwagens die langs de kant van de weg staan om winkels te bevoorraden en mensen die met hun winkelwagentje de weg oversteken naar een parkeerplaats. Bovendien komt er ook nog zwaar vrachtverkeer langs dat naar de werkhaven moet. En ook toeristen die willen parkeren op het haventerrein moeten de Klifweg passeren.

"Wil je naar de toekomst toe dit gebied zo maken dat het voor iedereen een mooi verblijfsgebied wordt, dan zul je dus echt wat aan het autoverkeer moeten doen", legt Klaas Brouwer uit. Ook hier zou (op lange termijn) een horecaplein kunnen komen, met ruimte voor evenementen. Een terugkeer van een historische muziekkoepel sluit de ondernemer niet uit, al zou die ook bij café het Haventje kunnen komen. Daar stond vroeger al eens een zo'n koepel. Ook speeltoestellen met een nautisch karakter zouden in de toekomst kunnen staan op de plek waar nu nog het verkeer langs raast.

Volgens Brouwer is het daarom beter om achterin het winkelgebied in de Torenstraat bij museum het Oude Raadhuis en de Bethelkerk te beginnen. Het is raadzaam om vanaf daar stukje bij beetje naar voren te werken, zegt hij. Ondernemer Willem Buter sluit zich daarbij aan: "Pak nu de zaken aan die je alvast kunt doen. Sluit een aantal doorgangen af, breng wat groen terug in het Oude Dorp en zorg voor nieuwe speelplekken voor kinderen. De grote veranderingen komen daarna wel."

Wens: een ondergrondse parkeergarage
Een complete herinrichting van de Klifweg is namelijk een grote wens van de BIZ en een ondergrondse parkeergarage zou daar volgens de ondernemers onderdeel van kunnen zijn. De drukste verkeersader zou in dat geval een tiental meters opschuiven.

Maar daarvoor is wél genoeg draagvlak nodig van de ondernemers aan deze weg en de bewoners die naast deze dorpsentree wonen, benadrukken ze. Het vraagt in dat geval niet alleen geld van de gemeente, ook ondernemers moeten dan fors investeren. Ze hopen dat draagvlak de komende tijd voor elkaar te krijgen.

De ondernemers hopen dat de gemeente hun plan opneemt in de toekomstvisie voor het oude dorp. Daarvoor spreekt het college van Urk momenteel met bewoners, gebruikers en winkeliers uit het Oude Dorp. De gemeenteraad moet het visiedocument dit najaar dan vaststellen.

De politiek moet nu knopen doorhakken, daar is Meindert Kramer wel van overtuigd: "Hier zijn allerlei belangen. Iedereen hecht ook een bepaalde waarde aan met de auto overal kunnen komen. Dus het vraagt ook wel doortastendheid van de politiek. We zijn er eigenlijk al wel vrij laat mee."