omroep flevoland

Stel, de gemeente wil in jouw buurt woningen neerzetten. Wat moet de gemeente dan doen? Wie beslist wat, en hoeveel invloed heb je nog als buurtbewoner? Dat lang niet iedereen weet hoe dit werkt, blijkt uit een voorbeeld in Dronten. Daar kregen inwoners te horen dat er plannen zijn om woningen voor honderden arbeidsmigranten in hun buurt te bouwen.

Ze lazen erover in de media. Bij bedrijventerrein Poort van Dronten op het voormalige gronddepot moet het mogelijk worden om eerst 300, en later nog eens 300, arbeidsmigrantenwoningen te bouwen. Het gaat om een braakliggend veld. Daar vlakbij moeten nog eens 450 woningen voor arbeidsmigranten komen, 300 aan de Colijnweg en 150 bij de Kromme IJssel.

Buurtbewoners Eric Velstra en Diana Kemperman lazen op de website van de gemeente dat er binnenkort een besluitvormende raadsvergadering is, terwijl ze zelf nog niks van de gemeente gehoord hebben. Hoe kan dat?

Vergaderingen
"Zulke plannen beginnen meestal met een voorstel van het college aan de gemeenteraad", vertelt John Bijl, expert op het gebied van politieke besluitvorming. "Als de gemeenteraad zo'n plan krijgt, gaan ze dit eerst bespreken in zogenoemde beeldvormende vergaderingen of commissievergaderingen. Daarbij gaan raadsleden eerst eens bekijken waar het eigenlijk over gaat. Ze stellen dan vaak vragen om te ontdekken wat de gevolgen zijn van het plan."

Na zo'n eerste commissievergadering kan het goed zijn dat de verschillende partijen het niet met elkaar eens zijn over een plan. "De één vindt bijvoorbeeld de verkeersdoorstroming belangrijker, terwijl de anders juist meer ruimte wil voor voetgangers." Dan komt de volgende fase, de oordeelvorming. Tijdens oordeelvormende vergaderingen kunnen partijen ook met elkaar in debat over wat nou het belangrijkste is.

Ten slotte volgt er dan een besluitvormende vergadering. "Dan moet er worden gekozen, gaan we voor de verkeersdoorstroming of voor meer ruimte voor voetgangers?" Daar wordt dan een klap op gegeven; vaak letterlijk door de voorzitter die met een hamer op een blok slaat.

Hoe kun je als bewoner van een gemeente dan weten dat deze plannen er zijn? De gemeente zet vroegtijdig alle stukken rondom een plan online, dat is verplicht. Sommige gemeenten hebben ook een nieuwsbrief en soms zoeken raadsleden zelf de bewoners op.

"Ik ben automonteur, ik zit helemaal niet in de materie van de gemeente of politiek of dat soort dingen."

Omwonenden niet benaderd
In de situatie in Dronten zijn de directe bewoners niet benaderd. Dat gaat wel gebeuren, maar pas nadat er tijdens de besluitvormende vergadering akkoord wordt gegaan met het voorstel. Dan zal er een participatietraject worden gestart.

Dat wil zeggen: bewoners worden geïnformeerd door de gemeente en kunnen reageren op de plannen. Dit kan leiden tot het aanpassen van de plannen van de gemeente, maar de gemeente kan ook bezwaren naast zich neer leggen.

Bereiken inwoners lastig
Erwin Geldorp is de griffier van de gemeenteraad in Dronten. Hij is het aanspreekpunt en de secretaris van de raad. Volgens hem gebeurt het vaker dat inwoners niet weten dat er plannen zijn. "De gemeente probeert op veel manieren de inwoners te bereiken en te betrekken, maar het is best lastig om op het juiste moment te zien dat er een voorstel wordt aangeboden waar jij iets van vindt."

Buurtbewoner Eric Velstra vindt de informatieverstrekking van de gemeente zeer slecht. "Er is echt heel weinig te vinden. Het zou fijn zijn als de gemeente documenten beschikbaar stelt zoals bestemmingsplannen. Dat is allemaal echt niet terug te vinden."

Het is voor Velstra ook niet helder of hij invloed heeft op de besluiten die worden genomen en wat er gebeurt na de besluitvormende vergadering over dit onderwerp van 19 december. "Je weet gewoon niet waar je aan toe bent. Heel simpel gezegd; ik ben automonteur, ik zit helemaal niet in de materie van de gemeente of politiek of dat soort dingen. En het staat heel erg moeilijk beschreven allemaal."

"En het staat heel erg moeilijk beschreven allemaal."

Nieuwe wetgeving
Op 1 januari 2024 verandert er ook nog het een en ander op het gebied van politieke besluitvorming en participatie van inwoners, vertelt expert Bijl. "Er komt een nieuwe wet, de omgevingswet, daar zijn we al jaren mee bezig. Die wet vraagt van de gemeenten om inwoners eerder te betrekken bij veranderingen in de leefomgeving. Het is per gemeente wel verschillend hoe ze dat invullen."

Griffier Geldorp hoopt dat bewoners toch de gemeenteraad blijven vinden en benaderen. Hij hoopt dat ze niet denken dat er niks met hun inbreng gebeurt. "Blijf de raad benaderen, dat heeft de raad ook nodig. Ze zit er tenslotte voor alle inwoners."